فرانچایز در کسب و کار چیست و چه کاربردی دارد؟

فرانچایز در کسب و کار چیست و چه کاربردی دارد؟ : فرانچایز Franchise  یک مدل کسب و کار است که در آن یک شرکت (به نام فرانچایزر) به فرد یا کسب و کار دیگری (به نام فرانچایزی) اجازه می دهد تا با استفاده از نام تجاری، محصولات، خدمات و سیستم‌ های عملیاتی آن شرکت، یک شعبه مستقل راه ‌اندازی کند. در این مدل، فرانچایزی در عوض استفاده از این مزایا، مبلغی را به عنوان حق امتیاز و معمولاً درصدی از درآمد خود را به فرانچایزر پرداخت می کند.

این مدل به فرانچایزر اجازه می دهد تا کسب و کار خود را با سرمایه ‌گذاری و ریسک کمتر گسترش دهد، در حالی که فرانچایزی از مزایای یک برند معتبر و سیستم‌ های عملیاتی آزموده شده بهره‌مند می شود. فرانچایز به استارتاپ‌ ها این امکان را می دهد که از تجربیات و منابع یک برند موفق بهره‌ مند شوند و با پیروی از مدل کسب و کار آزموده‌ شده، شانس موفقیت خود را افزایش دهند. استفاده از فرانچایز Franchise در کسب و کار مزایای متعددی دارد که می تواند به رشد و توسعه سریع ‌تر و پایدارتر کسب و کار کمک کند:

کاربردها و مزایای فرانچز

• توسعه سریع کسب و کار: فرانچایز به شرکت ‌ها اجازه می دهد تا با سرمایه ‌گذاری کمتر، کسب و کار خود را در مناطق مختلف گسترش دهند.
• استفاده از برند معتبر: فرانچایزی ‌ها می توانند از یک برند معتبر و شناخته ‌شده بهره ‌مند شوند که به جذب مشتریان و موفقیت سریع‌ تر کمک می کند.
• دریافت پشتیبانی: فرانچایزی‌ ها معمولاً از آموزش‌ ها، راهنمایی ‌ها و پشتیبانی ‌های مداوم از طرف فرانچایزر بهره‌ مند می شوند.
• کاهش ریسک: برای کارآفرینانی که تجربه کافی ندارند، راه‌ اندازی یک فرانچایز می تواند نسبت به شروع یک کسب و کار جدید با ریسک کمتری همراه باشد.
• درآمد پایدار: فرانچایزرها معمولاً درصدی از درآمد یا فروش فرانچایزی ‌ها را به عنوان حق امتیاز دریافت می کنند، که به معنای جریان درآمدی پایدار برای آنهاست.

درکل، فرانچایز یک روش موثر برای گسترش کسب و کارها و ایجاد فرصت های کارآفرینی با ریسک کمتر محسوب می شود.

انواع فرانچایز چیست و چه کاربردی دارد؟

انواع فرانچایز به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می شود:

• فرانچایز محصول و نام تجاری:

در این نوع، فرانچایز به فرانچایزی حق استفاده از نام تجاری و فروش محصولات خاصی را که توسط فرانچایزر تأمین می شود، اعطا می کند. به عنوان مثال، نمایندگی‌ های خودرو یا فروشگاه‌ های برندهای معروف لباس.

• فرانچایز سیستم‌ های عملیاتی:

این نوع شامل استفاده از برند، اما بیشتر بر روی سیستم‌ های عملیاتی و آموزش تأکید دارد. کاربرد فرانچایز سیستم ‌های عملیاتی، مناسب برای کسب و کارهایی است که به سیستم‌ های خاصی برای ارائه خدمات یا محصولات خود نیاز دارند. به عنوان مثال، رستوران ‌ها، خدمات نظافتی و کسب و کارهای آموزشی.

فرانچایز محصول و نام تجاری 

کاربردها و مزایای فرانچایز محصول و نام تجاری و فرانچایز سیستم‌ های عملیاتی:

گسترش سریع: این مدل به فرانچایزرها اجازه می دهد تا بدون نیاز به سرمایه ‌گذاری زیاد، کسب و کار خود را به سرعت گسترش دهند.
دسترسی به بازارهای جدید: فرانچایزی‌ ها می توانند به راحتی وارد بازارهای جدید شوند با استفاده از برند و سیستم ‌های اثبات‌ شده.
کاهش ریسک: استفاده از یک مدل کسب و کار اثبات ‌شده و برند معتبر ریسک ‌های مالی و تجاری را برای فرانچایزی‌ ها کاهش می دهد.
پشتیبانی و آموزش: فرانچایزرها معمولاً آموزش ‌ها و پشتیبانی ‌های لازم را برای راه‌ اندازی و مدیریت فرانچایز فراهم می کنند.

این تقسیم بندی به فرانچایزرها و فرانچایزی ها کمک می کند تا بسته به نیازها و منابع خود، نوع مناسب فرانچایز را انتخاب کنند.

قوانین و روش های فرانچایز

قوانین و روش‌ های فرانچایز می توانند بسته به کشور و نوع صنعت متفاوت باشند، اما اصول کلی و فرآیندها معمولاً مشابه هستند. برخی از قوانین و روش ‌های کلیدی در فرانچایز آورده شده است:

• قوانین فرانچایز:

قرارداد فرانچایز: یک قرارداد قانونی که حقوق و مسئولیت ‌های فرانچایزر و فرانچایزی را مشخص می کند. این قرارداد شامل جزئیات درباره استفاده از نام تجاری، محصولات، خدمات و سیستم ‌های عملیاتی است.
محتوای قرارداد فرانچایز شامل حق امتیاز، درصد درآمد، مدت زمان قرارداد، شرایط فسخ و قوانین مربوط به تبلیغات و بازاریابی است. (چرخه رشد شرکت ها)

• قوانین ثبت ‌نام و مجوز:

قانون‌ گذاری: در بسیاری از کشورها، فرانچایزرها موظف به ثبت ‌نام و ارائه اطلاعات خاصی به مقامات دولتی هستند. این اطلاعات معمولاً شامل جزئیات مالی و تجاری درباره فرانچایزر و فرانچایزی است.

• حفاظت از حقوق مالکیت معنوی:

برند و نام تجاری: قوانین معمولاً شامل حفاظت از نام تجاری، لوگو و حقوق مالکیت معنوی فرانچایز در کسب و کار است. فرانچایزی ‌ها باید از این حقوق احترام بگذارند و از نقض آنها خودداری کنند.

• مقررات مالیاتی و حقوقی:

مالیات: فرانچایزی ‌ها باید به قوانین مالیاتی مربوط به درآمد و هزینه‌ های کسب و کار خود پایبند باشند.
قوانین کار: رعایت قوانین مربوط به استخدام، حقوق و دستمزد و سایر مسائل مرتبط با نیروی کار.

• انتخاب و ارزیابی فرانچایز:

تحقیق: فرانچایزی‌ ها باید تحقیق کنند و فرانچایزرهای مناسب را بر اساس عوامل مختلفی مانند اعتبار برند، سیستم ‌های عملیاتی و پشتیبانی مالی انتخاب کنند.
ارزیابی: بررسی مالی، حقوقی و عملیاتی فرانچایزر پیش از امضای قرارداد.

• آموزش و پشتیبانی:

آموزش: فرانچایزرها معمولاً برنامه ‌های آموزشی برای فرانچایزی ‌ها فراهم می کنند تا آنها با سیستم ‌های عملیاتی و شیوه ‌های کسب و کار آشنا شوند.
پشتیبانی: ارائه پشتیبانی ‌های مداوم شامل مشاوره، بازدیدهای دوره ‌ای و کمک در حل مشکلات.

• راه‌ اندازی و اجرای کسب و کار:

راه‌ اندازی: فرانچایزی ‌ها باید طبق دستور العمل‌ های فرانچایزر عمل کنند تا کسب و کار خود را به درستی راه ‌اندازی کنند.
عملیات: پیروی از استانداردهای عملیاتی، بازاریابی و مدیریت مالی مطابق با دستور العمل ‌های فرانچایزر.

• بازاریابی و تبلیغات:

استفاده از برند: فرانچایزی ‌ها باید از استراتژی‌ های بازاریابی دیجیتال و تبلیغات فرانچایزر استفاده کنند و به قوانین و دستور العمل ‌های مربوطه پایبند باشند.
پشتیبانی تبلیغاتی: فرانچایزرها معمولاً کمک‌ های تبلیغاتی و بازاریابی را به فرانچایزی ‌ها ارائه می دهند.

مزایای متعدد فرانچایز

فرانچایزها مزایای متعددی برای هر دو طرف، یعنی فرانچایزر و فرانچایزی، ارائه می دهند. (100 قانون مدیریت)

1. گسترش سریع و با کمترین سرمایه ‌گذاری: فرانچایزر می تواند شبکه کسب و کار خود را بدون نیاز به سرمایه ‌گذاری مستقیم در هر شعبه جدید گسترش دهد.
2. کاهش ریسک مالی: هزینه‌ های راه ‌اندازی و مدیریت شعب جدید به عهده فرانچایزی ‌هاست، که باعث کاهش ریسک مالی برای فرانچایزر می شود.
3. درآمد پایدار: فرانچایزر معمولاً حق امتیاز و درصدی از درآمد یا فروش فرانچایزی ‌ها را دریافت می کند، که به معنای درآمد پایدار است.
4. گسترش برند و شناخت بیشتر: هر شعبه جدید به گسترش برند و افزایش شناخته ‌شدگی آن کمک می کند.
5. فرصت برای دریافت بازخورد: فرانچایزر می تواند از تجربه ‌های عملیاتی و بازخوردهای فرانچایزی ‌ها برای بهبود محصولات و خدمات خود استفاده کند.

• مزایای فرانچایزی:

1. استفاده از برند معتبر: فرانچایزی ‌ها می توانند از نام تجاری، شهرت و اعتبار یک برند معتبر بهره‌ مند شوند که به جذب مشتریان کمک می کند.
2. سیستم‌ های اثبات ‌شده و آموزش: فرانچایزی ‌ها به سیستم ‌های کسب و کار و آموزش ‌های جامع دسترسی دارند که به راه‌ا ندازی و مدیریت مؤثر کسب و کار کمک می کند.
3. کاهش ریسک: فرانچایزی‌ ها با استفاده از مدل کسب و کار آزموده شده و موفق، ریسک ‌های مربوط به راه ‌اندازی یک کسب و کار جدید را کاهش می دهند.
4. پشتیبانی و مشاوره: فرانچایزرها معمولاً پشتیبانی‌ های مداوم، مشاوره‌ های عملیاتی و کمک ‌های تبلیغاتی را فراهم می کنند.
5. مزایای خرید و تأمین: فرانچایزی ‌ها ممکن است از قیمت ‌های خرید و تأمین محصولات پایین‌ تر و شرایط بهتر برخوردار شوند.
6. دسترسی به بازار و منابع: فرانچایزی ‌ها به راحتی می توانند وارد بازارهای جدید شوند و از منابع و شبکه ‌های توزیع موجود بهره‌ مند شوند.

درکل، فرانچایز می تواند یک مدل کسب و کار موثر و سودآور برای هر دو طرف باشد، با توجه به مزایای گسترده ای که ارائه می دهد.

برخی از معایب کلیدی فرانچایز

در حالی که فرانچایز در کسب و کار مزایای زیادی دارد، معایبی نیز برای هر دو طرف، یعنی فرانچایزر و فرانچایزی وجود دارد.

1. کنترل محدود: فرانچایزر ممکن است کنترل کمتری بر روی نحوه مدیریت شعب فرانچایزی داشته باشد و این می تواند منجر به عدم انطباق با استانداردهای برند شود.
2. مسائل قانونی و حقوقی: مدیریت و نظارت بر قراردادهای متعدد و حل و فصل مشکلات حقوقی مربوط به فرانچایزی ‌ها می تواند پیچیده و زمان ‌بر باشد.
3. توسعه و نگهداری برند: نیاز به حفظ کیفیت و استانداردهای برند در همه شعب، که ممکن است نیاز به تلاش و منابع زیادی داشته باشد.
4. مدیریت روابط: مشکلات و اختلافات با فرانچایزی‌ ها می تواند به روابط تجاری و شهرت برند آسیب برساند.

• معایب فرانچایزی:

1. هزینه‌ های بالای حق امتیاز: فرانچایزی ‌ها معمولاً باید مبلغی به عنوان حق امتیاز و درصدی از درآمد خود به فرانچایزر پرداخت کنند که می تواند بر سودآوری تأثیر بگذارد.
2. محدودیت‌ های عملیاتی: فرانچایزی ‌ها باید طبق دستور العمل ‌ها و استانداردهای فرانچایزر عمل کنند، که ممکن است محدودیت ‌هایی در نحوه اداره کسب و کار ایجاد کند.
3. وابستگی به برند و سیستم ‌های فرانچایزر: موفقیت کسب و کار به شدت به شهرت و عملکرد فرانچایزر بستگی دارد و مشکلات فرانچایزر می تواند بر فرانچایزی تأثیر منفی بگذارد.
4. عدم انعطاف‌پذیری: فرانچایزی ‌ها ممکن است نتوانند تغییرات یا نوآوری ‌های خاصی را بدون تأیید فرانچایزر انجام دهند، که می تواند محدودیت ‌هایی برای رشد و توسعه ایجاد کند.
5. مشکلات مدیریتی: ممکن است فرانچایزی‌ ها با مسائل مربوط به مدیریت و عملکرد خود روبرو شوند که نیاز به هماهنگی و حل مشکلات با فرانچایزر دارد.

درکل، هرچند فرانچایز می تواند یک مدل کسب و کار موفق و سودآور باشد، ضروری است که هر دو طرف با دقت و آگاهی از معایب و چالش های ممکن، تصمیم گیری کنند و قراردادها و توافقات را با دقت بررسی کنند. (3 ویژگی مدیران خستگی ناپذیر)

کاربرد فرانچایز برای استارتاپ ها

استارتاپ به کسب و کارهای جدید و نوآورانه‌ ای گفته می شود که به دنبال ایجاد و توسعه یک محصول یا خدمت جدید با هدف رشد سریع و مقیاس ‌پذیری هستند. این کسب و کارها معمولاً ویژگی ‌های زیر را دارند:

• ویژگی ‌های استارتاپ:

1. نوآوری: استارتاپ ‌ها معمولاً به دنبال ارائه راه ‌حل‌ های نوآورانه برای مشکلات موجود یا خلق بازارهای جدید هستند. آنها ممکن است فناوری‌ های جدید، مدل ‌های کسب و کار منحصر به فرد، یا محصولات و خدمات جدید را معرفی کنند.
2. ریسک و عدم قطعیت: استارتاپ ‌ها معمولاً در مراحل ابتدایی خود با ریسک‌ های بالا و عدم قطعیت روبرو هستند
3. گسترش سریع: هدف اصلی استارتاپ ‌ها رشد سریع و مقیاس ‌پذیری است. آنها به دنبال جذب سرمایه ‌گذاری برای توسعه سریع محصولات و ورود به بازارهای جدید هستند.
4. تیم کوچک و متعهد: استارتاپ ‌ها معمولاً با تیم‌ های کوچک و متعهد آغاز می شوند که به طور نزدیک با یکدیگر همکاری می کنند تا اهداف کسب و کار را تحقق بخشند.
5. نیاز به تأمین مالی: استارتاپ ‌ها معمولاً نیاز به سرمایه‌ گذاری اولیه برای توسعه محصول، بازاریابی و گسترش دارند. این تأمین مالی ممکن است از منابع مختلفی مانند سرمایه‌ گذاران فرشته، سرمایه‌ گذاری خطرپذیر و منابع شخصی تامین شود.
6. تجربه و کارآفرینی: بنیان ‌گذاران استارتاپ‌ ها معمولاً روحیه کارآفرینی و تمایل به آزمون و خطا دارند. آنها به دنبال یادگیری سریع و انطباق با شرایط متغیر بازار هستند.

• نمونه ‌های استارتاپ:

1. تکنولوژی: استارتاپ‌ های فناوری که در زمینه ‌های مانند نرم‌ افزار، سخت‌ افزار، یا فناوری ‌های نوین فعالیت می کنند.
2. بهداشت و درمان: استارتاپ ‌هایی که به توسعه فناوری ‌های پزشکی جدید، خدمات بهداشتی نوآورانه، یا داروهای جدید می پردازند.
3. فین‌ تک: استارتاپ ‌هایی که در زمینه فناوری ‌های مالی و خدمات بانکی نوآورانه فعالیت می کنند.

کاربردهای فرانچایز برای استارتاپ ‌ها

1. استفاده از برند و شهرت: استارتاپ‌ ها می توانند با استفاده از یک برند معتبر و شناخته ‌شده، سریع‌ تر به بازار وارد شوند و اعتماد مشتریان را جلب کنند.
2. بهره ‌مندی از سیستم‌ های عملیاتی آزموده شده: استارتاپ ‌ها می توانند از سیستم ‌ها، فرآیندها و شیوه‌ های عملیاتی موفق استفاده کنند که توسط فرانچایزر توسعه یافته و آزموده شده‌اند. این می تواند به صرفه ‌جویی در زمان و هزینه ‌های مربوط به راه‌ اندازی و مدیریت کمک کند.
3. دریافت آموزش و پشتیبانی: فرانچایزها معمولاً برنامه‌ های آموزشی و پشتیبانی مداوم ارائه می دهند که به استارتاپ ‌ها کمک می کند تا مهارت‌ های لازم برای موفقیت در کسب و کار را بدست آورند و مشکلات را سریع‌ تر حل کنند.
4. کاهش ریسک: با استفاده از مدل کسب و کار اثبات ‌شده و برند معتبر، استارتاپ ‌ها می توانند ریسک‌ های مربوط به راه ‌اندازی یک کسب و کار جدید را کاهش دهند و احتمال موفقیت خود را افزایش دهند.
5. دسترسی به منابع و شبکه‌ های توزیع: استارتاپ ‌ها می توانند از شبکه ‌های توزیع و منابع موجود فرانچایزر بهره ‌مند شوند، که می تواند به رشد سریع‌ تر کسب و کار کمک کند.
6. جلب سرمایه‌ گذاران: سرمایه‌ گذاران ممکن است علاقه بیشتری به استارتاپ ‌هایی نشان دهند که از مدل فرانچایز در کسب و کار استفاده می کنند، زیرا این مدل معمولاً به کاهش ریسک و افزایش شانس موفقیت منجر می شود.
7. بازارهای جدید و گسترش سریع: استارتاپ ‌ها می توانند به سرعت وارد بازارهای جدید شوند و کسب و کار خود را گسترش دهند با استفاده از مدل فرانچایز و پشتیبانی ‌های مربوطه. (قوانین محیط کار)

• چالش ‌ها و ملاحظات:

1. تعهد به برند: استارتاپ‌ ها باید اطمینان حاصل کنند که قادر به رعایت استانداردهای برند و دستور العمل‌ های فرانچایزر هستند.
2. هزینه‌ های بالای حق امتیاز: هزینه ‌های مربوط به حق امتیاز و درصد درآمد می تواند بر سودآوری تأثیر بگذارد.

درکل، فرانچایز می تواند ابزار مفیدی برای استارتاپ ها باشد تا با استفاده از برند و سیستم های موجود، با ریسک کمتر و سرعت بیشتر به موفقیت دست یابند.

نتیجه گیری

فرانچایز Franchise یک مدل کسب و کار است که در آن یک شرکت (به نام فرانچایزر) به فرد یا کسب و کار دیگری (به نام فرانچایزی) اجازه می دهد تا با استفاده از نام تجاری، محصولات، خدمات و سیستم‌ های عملیاتی آن شرکت، یک شعبه مستقل راه ‌اندازی کند. فرانچایز، به عنوان یک مدل کسب و کار، می تواند به استارتاپ‌ ها کمک کند تا با استفاده از برند معتبر، سیستم ‌های اثبات ‌شده و پشتیبانی ‌های لازم، با ریسک کمتر و سرعت بیشتر به موفقیت دست یابند.

برخی از مهم ‌ترین مزایای استفاده از فرانچایز عبارتند از: کاهش ریسک کسب و کار، برند شناخته‌ شده، پشتیبانی و آموزش، اقتصاد مقیاس، بهره ‌وری بیشتر در بازاریابی، دسترسی به شبکه‌ ای از حمایت ‌ها، رشد سریع‌ تر و کم ‌هزینه ‌تر، تمرکز بر عملیات محلی، اعتبار و اعتماد مشتری و درآمد پایدار. در همین راستا مجتمع فنی تهران نمایندگی میرداماد، با برجسته ترین اساتید آماده ی آموزش تمامی این مهارت ها به دانشجویان و مدیران می باشد.

سوالات متداول

• چه مزایایی برای یک کسب و کار کوچک یا فردی در ورود به سیستم فرانچایز وجود دارد؟

برندسازی و شهرت: استفاده از نام تجاری معتبر و شناخته‌شده که می‌تواند جلب اعتماد مشتریان را تسهیل کند.

آموزش و پشتیبانی: دریافت آموزش‌های لازم و پشتیبانی‌های عملیاتی از فرانچایزر، که می‌تواند شامل راهنمایی‌های بازاریابی، مدیریت و عملیات باشد.

• چه چالش‌هایی ممکن است در راه‌اندازی و اداره یک فرانچایز وجود داشته باشد؟

هزینه‌های اولیه: پرداخت هزینه‌های حق امتیاز و سایر هزینه‌های مرتبط با راه‌اندازی که ممکن است بالا باشد.

محدودیت‌های عملیاتی: رعایت قوانین و مقررات فرانچایزر که می‌تواند محدودیت‌هایی در انتخاب تأمین‌کنندگان، طراحی و روش‌های بازاریابی ایجاد کند.

وابستگی به فرانچایزر: وابستگی به تصمیمات و تغییرات فرانچایزر که می‌تواند بر عملیات کسب و کار تأثیر بگذارد.

رقابت با سایر فرانچایزی‌ها: رقابت با سایر واحدهای فرانچایز در همان برند که می‌تواند بر سهم بازار و سودآوری تأثیر بگذارد.

• چگونه می‌توان انتخاب مناسبی در مورد پیوستن به یک سیستم فرانچایز انجام داد؟

تحقیق و ارزیابی: بررسی دقیق فرانچایزر، تاریخچه، شهرت و موفقیت‌های قبلی آن. مطالعه گزارش‌های مالی و بررسی نظرات سایر فرانچایزی‌ها نیز مفید است.

بررسی توافق‌نامه: مطالعه و درک دقیق قرارداد فرانچایز و اطمینان از اینکه شرایط و الزامات آن با اهداف و منابع مالی شما همخوانی دارد.

ارزیابی بازار محلی: بررسی نیازها و تقاضای بازار محلی برای محصولات یا خدمات برند فرانچایز و اطمینان از وجود فرصت‌های مناسب برای موفقیت.

مشاوره حرفه‌ای: مشاوره با وکلای تجاری و مشاوران مالی برای ارزیابی قرارداد و تصمیم‌گیری آگاهانه.