کاربردهای BSC در مدیریت استراتژیک سازمان

کاربردهای BSC در مدیریت استراتژیک سازمان: مدیریت استراتژیک فرآیندی است که سازمان‌ ها برای تعریف، اجرا و ارزیابی استراتژی‌ ها و سیاست‌ های خود به منظور دستیابی به اهداف بلندمدت به کار می برند. این فرآیند شامل تحلیل محیط داخلی و خارجی، تدوین استراتژی ‌ها، اجرای آنها و ارزیابی و کنترل عملکرد برای اطمینان از دستیابی به اهداف است.

کارت امتیازی متوازن Balanced Scorecard یا BSC یک ابزار مدیریت استراتژیک است که برای ترجمه استراتژی‌ های سازمان به اهداف قابل اندازه ‌گیری و اقدامات خاص استفاده می شود. برای موفقیت در پیاده‌سازی BSC، ضروری است که سازمان‌ها به این چالش‌ها پرداخته و استراتژی‌های مناسب برای مدیریت آن‌ها تدوین کنند:

کاربردهای BSC در مدیریت استراتژیک سازمان 

ترجمه استراتژی به اهداف عملیاتی: BSC کمک می کند تا استراتژی ‌های کلی سازمان به اهداف مشخص و قابل اندازه ‌گیری در سطوح مختلف سازمان تبدیل شوند.

هم‌ راستا کردن سازمان: با استفاده از BSC، همه بخش‌ ها و واحدهای سازمان می توانند درک مشترکی از اهداف و استراتژی‌ های کلان سازمان داشته باشند و فعالیت‌ های خود را با این اهداف هم ‌راستا کنند.

اندازه ‌گیری عملکرد: BSC امکان پیگیری و اندازه‌ گیری عملکرد سازمان در مقابل اهداف استراتژیک را فراهم می کند. این ابزار به سازمان کمک می کند تا به ‌طور مستمر عملکرد خود را ارزیابی و بهبود دهد.

ارتباط و اطلاع ‌رسانی: با استفاده از BSC، سازمان می تواند به‌ طور مؤثر اهداف و استراتژی ‌های خود را به کارکنان و ذینفعان انتقال دهد، که این امر باعث افزایش شفافیت و هم ‌افزایی در سازمان می شود.

تعیین اولویت‌ ها و تخصیص منابع: BSC کمک می کند تا منابع سازمان به طور بهینه به پروژه‌ ها و اقدامات استراتژیک تخصیص یابد، به طوری که تأثیر مثبت بیشتری بر دستیابی به اهداف سازمانی داشته باشد.

بازخورد و یادگیری: BSC به سازمان ‌ها امکان می دهد تا از طریق بازخوردهای دوره‌ ای، فرآیند یادگیری را تقویت کرده و استراتژی ‌های خود را با تغییرات محیطی و عملکردی تطبیق دهند.

این کاربردهای BSC در مدیریت استراتژیک با تمرکز بر چهار منظر اصلی مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی و یادگیری و رشد به سازمان ها کمک می کند تا دیدگاه جامعی از عملکرد خود داشته باشند و به سمت تحقق اهداف بلندمدت حرکت کنند. (مدیریت جامع استراتژیک SMP)

مراحل پیاده سازی BSC در سازمان

پیاده‌ سازی کارت امتیازی متوازن BSC در یک سازمان نیازمند یک مدیریت استراتژیک و رویکرد سیستماتیک و مرحله‌ ای است. مراحل اصلی پیاده سازی BSC به سازمان  ها کمک می کنند تا به طور موثر و نظام مند کارت امتیازی متوازم را پیاده سازی کرده و از آن برای دستیابی به اهداف استراتژیک خود بهره برداری کنند. در ادامه، مراحل اصلی پیاده‌ سازی BSC در سازمان آورده شده است:

• آماده‌ سازی و تعیین چشم‌ انداز در سازمان

تعریف چشم‌ انداز و مأموریت: تعیین چشم‌ انداز، مأموریت و ارزش‌ های سازمان.
تعیین اهداف استراتژیک: شناسایی اهداف کلان سازمانی که باید به آن‌ ها دست یافت.

• تعیین چهار منظر BSC در سازمان

مالی: تعیین اهداف مالی مانند افزایش درآمد، کاهش هزینه‌ ها، افزایش سودآوری و بهبود ارزش سهامداران.
مشتری: شناسایی اهداف مرتبط با رضایت مشتری، جذب مشتریان جدید، افزایش وفاداری مشتریان و بهبود تجربه مشتری.
فرآیندهای داخلی: تعیین اهداف برای بهبود فرآیندهای کسب‌ و کار داخلی، افزایش بهره‌ وری، کاهش زمان چرخه و بهبود کیفیت.
یادگیری و رشد: تعیین اهداف مرتبط با توسعه کارکنان، نوآوری، فرهنگ سازمانی و توانمندسازی سازمان و مدیریت استراتژیک برای رشد آینده.

• تدوین نقشه استراتژی

ترسیم نقشه استراتژی: ایجاد نقشه‌ ای که روابط علت و معلولی بین اهداف استراتژیک در چهار منظر را نشان دهد.
شاخص ‌های عملکرد کلیدیKPIs : شناسایی شاخص‌ های عملکرد کلیدی برای هر هدف استراتژیک.

• تعیین اهداف و معیارها در سازمان

تعیین اهداف کمی: برای هر شاخص عملکرد کلیدی، اهداف کمی و زمانی مشخص کنید.
تعیین معیارهای ارزیابی: معیارهای مشخص و قابل اندازه‌ گیری برای ارزیابی میزان دستیابی به اهداف تعیین کنید.

• طراحی و اجرای برنامه‌ های عملیاتی

تدوین برنامه ‌های عملیاتی: طراحی برنامه ‌های عملیاتی و اقدامات لازم برای دستیابی به اهداف استراتژیک.
تخصیص منابع: تخصیص منابع انسانی، مالی و تکنولوژیکی برای اجرای برنامه‌ های عملیاتی.

• آموزش و ارتباطات

آموزش کارکنان: آموزش کارکنان در مورد BSC و نقش آن‌ ها در دستیابی به اهداف استراتژیک.
ایجاد سیستم ‌های ارتباطی در سازمان: ایجاد سیستم‌ های ارتباطی برای اطلاع‌ رسانی و پیگیری پیشرفت.

• پیگیری و ارزیابی

اندازه‌ گیری عملکرد: پیگیری و اندازه‌ گیری عملکرد بر اساس شاخص ‌های عملکرد کلیدی.
ارزیابی و بازخورد: ارزیابی نتایج و ارائه بازخورد برای بهبود مستمر.

• بازنگری و بهبود مستمر

بازنگری دوره‌ ای: بازنگری دوره‌ ای نقشه استراتژی، شاخص‌ ها و اهداف برای اطمینان از هم‌ راستایی با تغییرات محیطی و سازمانی.
تطبیق و اصلاح: انجام اصلاحات لازم بر اساس بازخوردها و نتایج ارزیابی‌ ها.

مزیت های استفاده از BSC در برنامه ریزی استراتژیک

استفاده از کارت امتیازی متوازن BSC در برنامه‌ ریزی استراتژیک مزایای متعددی دارد که به سازمان‌ ها کمک می کند تا عملکرد خود را بهبود بخشند و به اهداف بلندمدت خود دست یابند. برخی از مزایای اصلی استفاده از BSC در برنامه ریزی استراتژیک عبارتند از:

1. ترجمه استراتژی به اهداف عملیاتی

2. دیدگاه جامع از عملکرد سازمان

3. هم ‌راستایی و هماهنگی در سازمان

4. افزایش شفافیت و ارتباطات

5. تسهیل در تخصیص منابع

6. اندازه‌ گیری و ارزیابی عملکرد

7. تشویق به یادگیری و نوآوری و…

راهکارهای رفع مشکلات BSC در سازمان

پیاده‌ سازی و استفاده از کارت امتیازی متوازن BSC  ممکن است با چالش‌ ها و مشکلاتی همراه باشد. با پیاده سازی راهکارهای رفع مشکلات BSC در سازمان ها، می توانند مشکلات و چالش های مربوط به استفاده از BSC را کاهش دهند و از مزایای کامل این ابزار مدیریت استراتژیک بهره مند شوند. برای رفع این مشکلات و اطمینان از اجرای موفق BSC در سازمان، می توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:

1. تعهد و حمایت مدیریت ارشد

2. آموزش و توانمندسازی کارکنان در سازمان

3. ارتباطات مؤثر و شفاف

4. تعیین اهداف واقع ‌بینانه و قابل اندازه‌ گیری

5. تخصیص منابع کافی

6. پیگیری و ارزیابی مستمر

7. هم‌ راستایی و هماهنگی در سازمان

8. استفاده از فناوری ‌های مناسب در سازمان

9. ترویج فرهنگ سازمانی مناسب

10. مشاوره و بازخورد از کارشناسان خارجی و…

ارتباط BSC با راهبردهای فروش

با توجه به این ارتباط BSC با راهبردهای فروش، می توان گفت که BSC ابزار موثری برای تقویت و بهبود راهبردهای فروش در سازمان هاست، که منجر به دستیابی به نتایج بهتر و تحقق اهداف استراتژیک می شود کارت امتیازی متوازن BSC می تواند نقش حیاتی در تدوین و اجرای راهبردهای فروش ایفا کند. ارتباط BSC با راهبردهای فروش به ‌طور خلاصه شامل موارد زیر است:

ترجمه استراتژی ‌های فروش به اهداف عملیاتی: تعیین اهداف فروش و تعیین شاخص ‌های کلیدی عملکرد

هم‌ راستایی و هماهنگی تیم فروش با استراتژی‌ های سازمانی: هم‌ راستایی اهداف فروش با اهداف سازمانی و هماهنگی بین واحدهای مختلف

بهبود فرآیندهای داخلی و بهره‌ وری تیم فروش: شناسایی و بهبود فرآیندهای فروش و افزایش بهره ‌وری

بهبود رضایت و وفاداری مشتریان: اندازه‌ گیری رضایت مشتری و توسعه روابط بلندمدت با مشتریان

• تشویق به یادگیری و نوآوری در تیم فروش

پیگیری و ارزیابی عملکرد فروش: اندازه‌ گیری و ارزیابی مستمر عملکرد و ارائه بازخورد

تخصیص بهینه منابع به فروش: تخصیص منابع مالی و انسانی و مدیریت اولویت‌ ها.

ارتباط BSC با راهبردهای برند سازی

کارت امتیازی متوازن BSC می تواند نقش بسیار مؤثری در تدوین و اجرای راهبردهای برند سازی داشته باشد. این ابزار مدیریتی با تمرکز بر چهار منظر اصلی (مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی، و یادگیری و رشد) به سازمان‌ ها کمک می کند تا به‌ طور جامع و متوازن به اهداف برند سازی خود دست یابند. ارتباط BSC با راهبردهای برند سازی به شرح زیر است:

• 1) ترجمه استراتژی برند سازی به اهداف عملیاتی

تعیین اهداف برند سازی: BSC کمک می کند تا اهداف کلان برندسازی به اهداف مشخص و قابل اندازه ‌گیری در سطوح مختلف سازمان تبدیل شوند، مانند افزایش آگاهی از برند، تقویت تصویر برند و بهبود وفاداری مشتری.
تعیین شاخص ‌های کلیدی عملکرد KPIs: شناسایی شاخص‌ های کلیدی عملکرد مرتبط با برند سازی، مانند آگاهی از برند، ترجیح برند، میزان تعامل مشتریان با برند، و ارزش ویژه برند.

• 2) هم ‌راستایی و هماهنگی تیم برند سازی با استراتژی ‌های سازمانی

هم‌ راستایی اهداف برند سازی با اهداف سازمانی: BSC تضمین می کند که اهداف و اقدامات تیم برند سازی هم ‌راستا با اهداف کلی سازمان باشند.
هماهنگی بین واحدهای مختلف: استفاده از BSC به تسهیل هماهنگی بین تیم برندسازی و سایر واحدهای سازمانی کمک می کند، از جمله بازاریابی، فروش، و خدمات مشتری.

• 3) بهبود فرآیندهای داخلی و بهره ‌وری تیم برندسازی

بهبود رضایت و وفاداری مشتریان: اندازه ‌گیری رضایت مشتری و توسعه روابط بلندمدت با مشتریان BSC می تواند به شناسایی و توسعه راهبردهایی کمک کند که روابط بلندمدت و پایدار با مشتریان ایجاد کند، مانند برنامه‌ های وفاداری مشتریان و تعاملات مستمر با مشتریان.

• 4) تشویق به یادگیری و نوآوری در تیم برند سازی

آموزش و توسعه مهارت ‌ها: منظور یادگیری و رشد در BSC شامل اهداف و شاخص ‌هایی برای توسعه مهارت ‌های تیم برند سازی است.
نوآوری در فرآیندهای برند سازی: استفاده از BSC می تواند به شناسایی فرصت ‌های نوآوری در فرآیندهای برند سازی کمک کند، مانند توسعه محصولات جدید، استفاده از روش‌ های جدید تبلیغاتی و بهبود روش‌ های ارتباط با مشتریان.

• 5) پیگیری و ارزیابی عملکرد برند سازی

اندازه‌ گیری و ارزیابی مستمر عملکرد: با استفاده از BSC، سازمان‌ ها می توانند به‌ طور مستمر عملکرد برند سازی را پیگیری و ارزیابی کنند و با توجه به نتایج بهبودهای لازم را انجام دهند.

• 6) تخصیص بهینه منابع به برند سازی

تخصیص منابع مالی و انسانی: BSC به شناسایی نیازهای منابعی تیم برند سازی کمک می کند و اطمینان حاصل می کند که منابع به ‌طور بهینه تخصیص یافته ‌اند.
مدیریت اولویت ‌ها: BSC کمک می کند تا اولویت ‌های استراتژیک مشخص شده و منابع به ‌صورت مؤثرتری به اقدامات مهم برند سازی تخصیص یابند.

• 7) ارتباطات مؤثر و شفاف

ارتباطات داخلی و شفافیت در اطلاعات: ایجاد سیستم ‌های ارتباطی مؤثر برای اطلاع‌ رسانی در مورد اهداف، شاخص‌ ها و نتایج برند سازی.

• 8) ترویج فرهنگ سازمانی مناسب

فرهنگ برند محور: ترویج فرهنگ سازمانی که بر ارزش ‌های برند تمرکز دارد و تمام کارکنان را به حفظ و ارتقاء برند تشویق می کند.

با توجه به این ارتباط BSC با راهبردهای برندسازی، می توان گفت که BSC ابزار موثری برای تقویت و بهبود راهبردهای برندسازی در سازمان هاست، که منجر به دستیابی به نتایج بهتر و تحقق اهداف استراتژیک مرتبط با برند می شود.

نتیجه گیری

BSC یا Balanced Score card یک ابزار مدیریتی است که به سازمان‌ ها کمک می کند تا عملکرد خود را از زوایای مختلف ارزیابی کنند.  BSCبه سازمان‌ ها کمک می کند تا اهداف استراتژیک خود را به وضوح تعریف کنند و آنها را در چهار بعد مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی و یادگیری و رشد دسته‌ بندی کنند. با استفاده از BSC، سازمان ‌ها می توانند معیارهای کلیدی عملکرد (KPIs) را تعیین کنند و به طور منظم عملکرد خود را اندازه ‌گیری کنند.

BSC به سازمان‌ ها کمک می کند تا ارتباط بین اهداف مختلف را شناسایی کنند و اطمینان حاصل کنند که تمام بخش ‌ها به سمت اهداف کلی سازمان حرکت می کنند و همچنین به مدیران کمک می کند تا تصمیمات بهتری بگیرند و منابع را به طور مؤثرتری تخصیص دهند. با آموزش مهارت ها و بخش های مختلف BSC در مدیریت استراتژیک، در مجتمع فنی تهران نمایندگی میرداماد، با حضور اساتید برجسته و حرفه ای، می توانید به بهبود عملکرد خود جهت محقق شدن اهداف استراتژیک سازمان و دستیابی به تصمیمات بهتر و دقیق تر، موثر واقع شوید.

سوالات متداول

• کارت امتیازی متوازن چیست و چرا در مدیریت استراتژیک اهمیت دارد؟

کارت امتیازی متوازن (BSC) یک ابزار مدیریتی است که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا اهداف استراتژیک خود را از طریق چهار چشم‌انداز مختلف مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی، و یادگیری و رشد مدیریت کنند. اهمیت BSC در این است که این ابزار به سازمان‌ها کمک می‌کند تا استراتژی‌های خود را به عمل تبدیل کنند و عملکرد را از چندین جنبه ارزیابی کنند، نه فقط از منظر مالی.

• BSC چه نقشی در تطبیق استراتژی‌های سازمان با عملکرد روزانه ایفا می‌کند؟

BSC به سازمان‌ها کمک می‌کند تا استراتژی‌های بلندمدت خود را با عملکرد روزانه تطبیق دهند. با تعریف اهداف و شاخص‌های عملکرد در چهار چشم‌انداز مختلف، سازمان می‌تواند به راحتی میزان پیشرفت به سوی اهداف استراتژیک را نظارت کند و اطمینان حاصل کند که فعالیت‌های روزمره همسو با استراتژی‌های کلان است. این تطبیق موجب می‌شود که منابع بهینه‌تر و اثربخش‌تر استفاده شوند.

• در پیاده‌سازی BSC چه چالش‌هایی ممکن است وجود داشته باشد؟

پیاده‌سازی BSC ممکن است با چالش‌هایی مانند مقاومت در برابر تغییرات، نیاز به آموزش و توسعه مهارت‌ها، و عدم هم‌راستایی اهداف بین دپارتمان‌های مختلف روبرو شود. همچنین، اطمینان از اینکه شاخص‌های عملکرد به درستی تعریف و به‌طور منظم بررسی شوند، نیازمند زمان و منابع است.