مدیریت پروژه و استاندارد PMBOK6 پم باک: کلمه ی PMBOK (پم باک) مخفف عبارت Project Management Body Of Knowledge می باشد و به معنی گستره دانش مدیریت پروژه، است. در واقع معنی مختصر و مفید این عبارت دانش مدیریت پروژه است. PMBOK (پم باک) معروف ترین استاندارد جهانی در حوزه ی مدیریت پروژه است. عمدتا روش های مدیریت پروژه با معیار PMBOK (پم باک) ارزیابی می شوند.(دپارتمان آموزش فنی و مهندسی)
پروژه چیست؟
سازمان ها و ارگان ها کار های مختلفی را اجرا می کنند. این کار ها شامل پروژه ها و عملیات های مختلفی هستند. بعضی از این موارد ممکن است هیچ اشتراکی با یکدیگر نداشته باشند و بعضی دیگر نیز با یکدیگر هم پوشانی داشته باشند. عملیات ها و پروژه ها در بسیاری از موارد با یکدیگر مشترک هستند. این موارد عبارتند از:
- فرد یا افرادی آن ها را اجرا می کنند
- وابسته به منابع محدود هستند
- ابتدا برنامه ریزی می شوند، سپس به مرحله ی اجرا و کنترل می رسند
مدیریت پروژه چیست؟
مدیریت پروژه به معنای به کار گیری دانش ها، مهارت ها، ابزار ها و تکنیک های مربوط به هدف پروژه است. مدیریت پروژه، در تمامی مراحل اولیه، برنامه ریزی، اجرا، کنترل و مراحل پایانی نقش پر رنگی دارد. در واقع وظایف اصلی مدیریت پروژه به شرح زیر است:
- مدیریت نیاز ها در طول انجام پروژه
- پاسخ گویی به سهام داران با مجموعه انتظارات و احتیاجات متفاوت
- مدیریت هزینه ها، مدت زمان اجرا، ریسک های مربوط به طرح و …
فرایند های اصلی مدیریت پروژه و استاندارد PMBOK6 پم باک
فرایند های PMBOK (پم باک) به پنج گروه تقسیم می شوند که عبارتند از:
- گروه فرایندی آغازی
- گروه فرایندی برنامه ریزی
- گروه فرایندی اجرا
- گروه فرایندی نظارت و کنترل
- گروه فرایندی خاتمه
-
گروه فرایندی آغازی
در مرحله ی آغاز یک پروژه ی جدید تایید و تصویب می شود. باید پروژه به صورت کاملا دقیق درک شود و مستندات پروژه به صورت زیر مکتوب شود:
- تهیه مستندات مفهومی اولیه پروژه و منشور پروژه
- تعیین معیارهای موفقیت پروژه
- تعیین و ثبت محدودیت های پروژه
- تعیین و ثبت فرضیات پروژه
- انجام آنالیز هزینه و سود
-
گروه فرایندی برنامه ریزی
مهم ترین فرایند، در مدیریت پروژه، فرایند برنامه ریزی است. در واقع برنامه ریزی، توضیح درباره ی نحوه ی انجام پروژه به صورت دقیق و واضح است. در برنامه ریزی باید، هدف یا اهداف نهایی مشخص بشوند و نحوه ی دست یابی به هدف نیز مشخص شود. در ضمن منابع مورد نیاز در طول پروژه نیز باید مشخص بشود.
-
گروه فرایندی اجرا
این فرایند، اجرای برنامه ریزی های پروژه را به عهده دارد. طرح ها باید بر طبق برنامه ریزی های قبلی اجرا بشوند. برای اجرای یک پروژه موفقیت آمیز، باید برنامه ریزی صحیحی در زمان مناسب انجام شود تا بتوان آن را به مرحله ی اجرا درآورد.
-
گروه فرایندی نظارت و کنترل
این قسمت از فرایند، تطابق میان برنامه ریزی و اجرا را بررسی می کند تا بداند تیم پروژه در راستای برنامه ریزی ها و هدف های قبلی در حال حرکت هستند یا خیر. فرایند نظارت و کنترل کمک می کند تا در زمان مناسب، به افراد هشدار دهد که چقدر از برنامه ریزی و اجرا دور هستند.
-
گروه فرایندی خاتمه
هر پروژه ای باید به اتمام برسد تا پروژه ی دیگری آغاز شود. اتمام پروژه مستلزم پایان پروژه و کسب تایید نهایی آن است.
حوزه های مدیریت پروژه و استاندارد PMBOK6 پم باک
در PMBOK(پم باک) ده بخش وجود دارد که به هر کدام از این بخش ها یک حوزه ی دانشی یا (Knowledge Area) گفته می شود. این حوزه ها عبارتند از:
- مدیریت یکپارچگی (Integration Management)
- مدیریت محدوده (Scope Management)
- مدیریت زمانبندی (Schedule Management)
- مدیریت هزینه (Cost Management)
- مدیریت کیفیت (Quality Management)
- مدیریت منابع (Resource Management)
- مدیریت ارتباطات (Communication Management)
- مدیریت ریسک (Risk Management)
- مدیریت تامین/خرید (Procurement Management)
- مدیریت ذینفعان (Stakeholder Management)
آموزش مدیریت پروژه و استاندارد PMBOK6 پم باک
امروزه، روش های قدیمی و سنتی مدیریت پروژه دیگر پاسخ گوی نیاز های پروژه نیستند و نمی توانند پروژه را به موفقیت برسانند. آموزش روش های نوین مدیریت پروژه از جمله آموزش PMBOK 6 (پم باک)، به موفقیت پروژه و کیفیت انجام آن، کمک شایانی می کند. در واقع مدیریت پروژه یک علم است که برای یاد گیری آن، باید دوره ها و کلاس های آموزش مدیریت پروژه استاندارد PMBOK 6 (پم باک) را گذراند.
